हरिहरेश्वर मंदिर महाराष्ट्रातील सोलापूर जिल्ह्यातील कुंडल संगम येथे आहे. हरिहरेश्वर मंदिर हे सोलापुरातील एकमेव मंदिर आहे, जिथे भगवान शिव आणि विष्णू यांची एकत्र पूजा केली जाते. हरिहरेश्वर मंदिरात केलेल्या उत्खननात बहुमुखी शिवलिंग सापडले. यानंतर भारतीय पुरातत्व विभागाने या शिवलिंगाचे जतन केले.
संपूर्ण देशात हे एकमेव अद्वितीय शिवलिंग आहे. हरिहरेश्वर मंदिरात स्थापन केलेले शिवलिंग एकच आहे पण त्याला अनेक मुखे आहेत. या शिवलिंगात भगवान शंकराचे मुख ९ ओळींमध्ये कोरलेले आहे. शिवलिंगाला एकूण 359 मुखे आहेत, आणि विशेष गोष्ट म्हणजे भगवान शिवाच्या प्रत्येक चेहर्‍यावर वेगवेगळे भाव आहेत.
या शिवलिंगाला बहुमुखी शिवलिंग म्हणतात. शिवलिंगाचे वजन सुमारे 4.5 टन असल्याचे सांगितले जाते. हे शिवलिंग 11व्या शतकात बनवले गेले असे सांगितले जाते. शिवलिंगाची लांबी सुमारे 1.99 मीटर आहे. भगवान शंकराच्या या आगळ्यावेगळ्या शिवलिंगाच्या दर्शनासाठी दूरदूरवरून भाविक येत असतात.
हे मंदिर 1999 मध्ये सोलापूरच्या एका महाविद्यालयीन प्राध्यापकाने पहिल्यांदा शोधले होते. जेव्हा तो आपल्या विद्यार्थ्यांसह येथे आला तेव्हा त्याला हे मंदिर दगडाखाली लपलेले आढळले. मंदिरात एक स्वर्ग मंडप (खुला मंडप) आहे, जो त्या काळातील मंदिरांमध्ये फारच दुर्मिळ होता. हरिहरेश्वर मंदिरातील शिवलिंग उत्खननादरम्यान सापडले.
या पुरातन मंदिराच्या जीर्णोद्धारासाठी पुरातत्व विभागाचे पथक मंदिर परिसरात पोहोचले होते. जुने दगड काढण्यासाठी मंदिराचा काही भाग जमिनीच्या आत बुडाल्याचे दिसून आले. त्याच ठिकाणी खोदल्यानंतर त्यांना शिवलिंग सापडले.
शिवलिंगाच्या वरच्या बाजूला कोरलेल्या मुखांमध्ये भगवान शंकराचा फक्त चेहरा आणि केस दिसतात. परंतु खालच्या चेहऱ्यावर, भगवान शिव ध्यानस्थ अवस्थेत बसलेल्या स्थितीत दिसतात. सर्वसाधारणपणे सर्व मंदिरे पूर्व किंवा उत्तराभिमुख असतात परंतु हरिहरेश्वर मंदिर हे पश्चिमाभिमुख असते. या मंदिरात एक नाही तर दोन गर्भगृहे आहेत.
एका गाभार्‍यात भगवान विष्णू अर्थात हरची प्रतिष्ठापना केली आहे. दुसर्‍या गाभार्‍यात भगवान शिव अर्थात हरीची स्थापना आहे. हे मंदिर भीमा आणि सीमा नद्यांच्या संगमावर वसलेले आहे. हे ठिकाण महाराष्ट्र आणि कर्नाटकच्या सीमा देखील दर्शवते.