Sharad Ponkshe : देशातील झपाट्याने वाढणारी लोकसंख्या ही सध्याच्या घडीला सर्वात गंभीर समस्या ठरत आहे. या लोकसंख्यावाढीमुळे निसर्गाचा मोठ्या प्रमाणात ऱ्हास होत असून, शहरेही प्रचंड प्रमाणात गजबजून जात आहेत. यावर अभिनेते शरद पोंक्षे यांनी चिंता व्यक्त केली असून, दिवंगत शिवसेनाप्रमुख बाळासाहेब ठाकरे यांच्या विचारांची आठवण करून दिली आहे.
मुंबईचा बदलता चेहरा आणि वाढती लोकसंख्या
शरद पोंक्षे यांनी आपल्या वक्तव्यात सांगितले की, ते गेल्या ५० वर्षांपासून मुंबईत राहात असून, या काळात शहरात झालेला प्रचंड बदल त्यांनी पाहिला आहे. त्यांनी स्पष्ट केले की, सततच्या विकासकामांमुळे वाहतूक कोंडी आणि नागरी समस्यांचा सामना करावा लागत आहे. परंतु, शहराच्या विस्ताराने जे प्रश्न निर्माण केले आहेत, ते अधिक गंभीर आहेत.
बाळासाहेब ठाकरे यांचे भविष्यवाणीसदृश विधान
पोंक्षे यांनी १९९४-९५ मधील बाळासाहेब ठाकरे यांच्या एका भाषणाचा उल्लेख केला, ज्यात त्यांनी मुंबईतील लोकसंख्येच्या वाढीबाबत इशारा दिला होता. “मुंबईमध्ये बाहेरून येणाऱ्या लोकांचे लोंढे आता थांबायला हवेत, अन्यथा एक दिवस मुंबई फुटेल,” असे बाळासाहेब म्हणाले होते. पोंक्षे यांच्या मते, आज त्यांचे हे विधान सत्य ठरत आहे, कारण मुंबईचा विस्तार आता समुद्राने सीमित केला आहे आणि शहरात राहण्यासाठी पुरेशी जागा उरलेली नाही.
शहरांचा अनियंत्रित विस्तार आणि वाढत्या झोपड्या
शहरांचा विस्तार जसजसा होत आहे, तसतसे झोपडपट्ट्यांचे प्रमाण वाढत चालले आहे. पोंक्षे यांनी प्रश्न उपस्थित केला की, झोपड्यांची संख्या वाढत असताना त्या अधिकृत करण्याचे राजकारण कसे सुरू आहे? झोपडपट्ट्यांमध्ये राहणाऱ्या लोकांना आधार कार्ड, वीज मीटर यासारख्या सुविधा देण्यात येतात, ज्यामुळे समस्या अधिक गंभीर होत चालली आहे.
वाढत्या इमारती आणि नागरी व्यवस्थेवरील ताण
मुंबईत उभ्या राहत असलेल्या गगनचुंबी इमारती पाहून भीती वाटते, असेही पोंक्षे म्हणाले. या वाढत्या लोकसंख्येमुळे पाणी, वीज, रस्ते आणि स्वच्छता यांसारख्या सुविधा कमी पडू लागल्या आहेत. ते म्हणाले की, वाढती लोकसंख्या नियंत्रित करणे हाच सर्वात महत्त्वाचा उपाय आहे, फक्त विकासकामे करून प्रश्न सुटणार नाहीत.
भारतातील लोकसंख्यावाढ आणि आंतरराष्ट्रीय तुलना
शरद पोंक्षे यांनी जगातील इतर देशांच्या लोकसंख्येच्या नियंत्रणावरही भाष्य केले. जपानसारख्या देशांची लोकसंख्या कमी असूनही ते अत्यंत नियोजनबद्ध आहेत. याउलट, भारताची लोकसंख्या झपाट्याने वाढत आहे. २०१४ मध्ये सव्वाशे कोटी असलेली लोकसंख्या आता १४० कोटींवर पोहोचली आहे.
मुंबई आणि पुणे शहरांवरील ताण कमी करण्याची गरज
मुंबई आणि पुणे ही शहरे वेगाने गजबजत असून, या शहरांकडे सतत मोठ्या प्रमाणात स्थलांतर होत आहे. त्यामुळे पायाभूत सुविधांवर मोठा ताण येत आहे. राजकीय नेत्यांनी या समस्येवर गांभीर्याने विचार करून लोकसंख्या नियंत्रणावर भर द्यावा, अशी मागणी त्यांनी केली.
शहरांचा नियोजनबद्ध विकास आणि कठोर धोरणांची आवश्यकता
पोंक्षे यांनी सांगितले की, जर लोकसंख्येवर योग्य नियंत्रण ठेवले नाही, तर भविष्यात मोठे संकट उभे राहील. वाढती लोकसंख्या आणि शहरांचा अनियंत्रित विस्तार पाहता, भविष्यात नैसर्गिक संसाधनांची टंचाई आणि नागरी समस्यांचा सामना करावा लागेल. त्यामुळे सरकारने आणि प्रशासनाने योग्य धोरणे आखून ही समस्या हाताळण्याची आवश्यकता असल्याचे त्यांनी नमूद केले.